مفهوم شناسی تربیت
به گزارش روابط عمومی جامعه الصطفی خراسان، در نشست تربیتی با اساتید، مدیران و کارگزاران فرهنگی تربیتی که به مناسبت هفته تربیتی برگزار شد حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا صالح رئیس جامعةالمصطفی خراسان اظهار داشت:در مفهوم شناسی تربیت، تعاریف مختلفی ارائه شده اما آن تعریفی که در عصر حاضر، شخصیت‌های برجسته و صاحب نظری همانند علامه مصباح یزدی برآن تاکید کرده اند تربیت به عنوان زمینه سازی برای شکوفایی استعدادها در مخاطب در ساحت‌های مختلف تربیتی با اراده آزاد در مسیر رسیدن مخاطب به قرب الی‌الله و خدا گونگی است که این تعریف کامل‌ترین تعریف محسوب می‌شود.
نقش شکوفا سازی استعدادهای متربی
رئیس المصطفی خراسان گفت: نکته مهمی که در این تعریف مورد تاکید است ، زمینه سازی برای شکوفایی است . یعنی مربی در فرایند تربیتی، بیشتر نقش کمک به متربّی برای شکوفایی خودش را برعهده دارد یعنی نقش مربی فراهم‌آوردن زمینه ها مانند آگاهی بخشی وشناخت و انگیزه بخشی و بیدار کردن فطرت است تا متربی با اراده و خواست خود در مسیر شکوفایی دینی جلو برود .
حجت‌الاسلام والمسلمین صالح عنوان کرد: تشکیل این نوع جلسات با موضوع تربیت و با حضور و مشارکت اساتید بسیار ضروری و تاثیر گذار است .باید در این جمع به بررسی وضعیت تربیتی طلاب و آسیب ها و راهکارها و تبادل تجربیات در حوزه مسائل تربیتی بپردازیم .
تربیت باید جامع باشد
وی اظهار داشت: نکته دیگری که در تعریف تربیت دینی وجود دارد، این است که تربیت باید در ساحت‌های مختلف مادی و معنوی، و روحی وجسمانی، فردی و اجتماعی، عقلانی و عاطفی باشد. از این‌رو یکی از کوتاهی‌هایی که در تربیت انجام می شود این است که هر یک از ما به یک بُعد از ابعاد حیات بشر توجه داریم، به گونه‌ای که عده‌ای از افراد به اخلاق،عده‌ای به سیاست، عده‌ای به مسائل اجتماعی و خانواده توجه دارند، این در حالی است که آنچه در سیاست گذاری المصطفی مطرح می‌شود، تربیت جامع و متوازن مد نظر است.
رئیس المصطفی خراسان بیان کرد: از این‌رو برای تحقق این تربیت جامع حتی در انتخاب موضوع احادیث برای بیان در ابتدای کلاس‌ها و جلسات درس تبلور داشته باشد و به گونه‌ای که اساتید در شروع کلاس خود احادیثی در ساحت های مختلف در حیطه های عبادی معنوی، اخلاقی، عقلانی ،جسمانی سیاسی وخانواگی ارائه دهند.
توجه جدی به روش های ترییت
وی اظهار داشت: اساتید به عنوان طلایه داران خط مقدم تربیت، باید با روش های موثر و جذاب تربیتی آشنایی داشته باشند. در سیره تربیتی پیامبر(ص) اسلام و ائمه معصومین علیهم السلام روش های متنوعی برای تربیت به چشم می خورد.
حجت الاسلام والمسلمین صالح افزود: تربیت دینی دارای عناصر و مولفه‌هایی اعم از مبانی، اصول، اهداف، روش‌ها، عوامل، موانع، مراحل و ساحت‌ها است که در بین این مولفه‌ها، روش‌های تربیت از اهمیت بیشتری برخوردار است، در قرآن کریم هم خداوند در آيه زیر به بیان سه روش حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن اشاره کرده است ” ادعُ إِلىٰ سَبيلِ رَبِّكَ بِالحِكمَةِ وَالمَوعِظَةِ الحَسَنَةِ ۖ وَجادِلهُم بِالَّتي هِيَ أَحسَنُ “یعنی: ” با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن! ”
وی ادامه داد: بر اساس آنچه در این آیه شریفه قرآن آمده است؛ اولین روش استفاده از حکمت و استدلال است که فرد را از نظر عقلی وشناخت رشد می دهد. در روش دوم یعنی موعظه حسنه که با ابعاد عاطفی و غفلت زدایی قلبی ارتباط دارد و از آن به موعظه حسنه، تعبیر شده است یعنی توجه به ابعاد زیبایی شناسانه و نیکو بودن موعظه و پرهیز از هرگونه موعظه غیر حسنه مانند توبیخ و تحقیر و در گام سوم روش گفتگو و جدال احسن است که در این روش هم به احسن و نیکوتر تعبیر شده در گفتگو باید رعایت عدالت وانصاف، احترام و ادب درگفتار ، دوری از تعصب و افتراء و از این قبیل مسائل رعایت شود .
روش تربیت پنهان و تاثیر عمیق تربیتی
این عضو هیات علمی المصطفی بیان کرد: موضوع مهم دیگر در ارتباط با عوامل زمینه ساز در تربیت مسئله تربیت پنهان است . تربیت پنهان از مهمترین روش هایی است که تاثیر عمیق وماندگار بر متربی دارد .هرچند این روش به عنوان عامل مستقیم در فرایند تربیت در نظر گرفته نمی شود ولی روی مخاطب تاثیر زیادی می‌گذارد .
وی اضافه کرد: به عنوان مثال شما می‌بینید که معاشرت و مجالست پیامبر پیامبر اسلام با مردم و فقرا اینگونه بوده که همراه با آنها بر روی زمین می‌نشستند و غذا می‌خوردند که این کار ایشان سبب می‌شد که محبت مردم به این شخصیت متواضع افزایش پیدا کند و حس زیبایی، دوستی و علاقه به تواضع در آنها شکوفا شود که این خود نوعی از تربیت پنهان بشمار می‌رود. در همین راستا، حضور اساتید میان طلاب، شرکت در فعالیت های فرهنگی و ورزشی آنان موجب شناخت بیشتر ما از طلاب و تاثیر غیر مستقیم بر آنان می شود .
ضرورت توجه به تربیت جسمانی
وی افزود : ما نسبت به سلامت جسمانی و نشاط طلبه‌ها واقعا مسئولیت جدی داریم. لذا باید افرادی که متولی تربیت هستند نسبت به نشاط طلاب توجه داشته باشند . درست است که تربیت در حیطه های عبادی معنوی واخلاقی از ارزشمندی بالایی برخوردار است ولي نباید از حیطه تربیت جسمانی غفلت کرد زیرا بدن وجسم بستر و مرکب روح است وباید سالم وآماده تحمل ابعاد ترییت روحانی مرتبط با جسم باشد واصولا خلقت نفس انسان به گونه‌ای است که روح بدون نشاط وسلامت بدن نمی‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد و فاقد نشاط لازم برای رشد وکمال است .
وی خاطر نشان کرد: نسلی از طلاب که امروز در اختیار ما هستند و عموما در مقطع جوانی هستند و این مقطع سنی ویژگی هایی دارد که باید به نیازهای جسمی مانند تغذیه ، بهداشت، ورزش وخواب و سایر نیازهای جسمی آنان توجه کافی بشود.
