Al-Mustafa International University
پنج‌شنبه | 25 | بهمن | 1403

پژوهش، آینده‌پژوهی و هوش مصنوعی؛ چالش‌ها و فرصت‌ها در جهان اسلام

حجت الاسلام و المسلمین علیزاده

به گزارش روابط عمومی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان، در اجلاسیه پژوهشگران برتر جامعه المصطفی نمایندگی خراسان، که به همت معاونت پژوهش جامعه المصطفی نمایندگی خراسان با همکاری پژوهشکده بین‌المللی امام رضا (علیه‌السلام) به مناسبت هفته پژوهش، برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین علیزاده با عنوان “پژوهش؛ آینده‌پژوهی و هوش مصنوعی” به ایراد سخنرانی پرداخت.در این سخنرانی حجت الاسلام علیزاده به بررسی رابطه هوش مصنوعی با علوم اسلامی و تاثیرات آن در زمینه‌های مختلف پرداخت.

شاخص‌ها و ویژگی‌های شبکه مسائل هوش مصنوعی اسلامی

حجت‌الاسلام علیزاده در ابتدای سخنرانی به توضیح سه شاخص اساسی برای طراحی یک شبکه مسائل در حوزه هوش مصنوعی اسلامی پرداخت. نخستین شاخص، شفافیت در تعریف مسائل بود، به این معنا که مسائل مطرح‌شده باید به صورت واضح و مشخص شفاف‌سازی شوند. دومین ویژگی، اولویت‌بندی مسائل در یک شبکه بود، به این معنا که باید بین مسائل مختلف ترتیب و اولویت معین شود. نهایتاً، شاخص سوم، جامعیت مسائل در حوزه‌های مختلف بود که به معنای پوشش تمامی ابعاد مسائل در این زمینه است.

دسته‌بندی مسائل در حوزه هوش مصنوعی اسلامی

در ادامه، علیزاده به دسته‌بندی مسائل در این حوزه اشاره کرد و توضیح داد که مسائل هوش مصنوعی اسلامی را می‌توان در دو دسته “مسائل بنیادین” و “مسائل فناورانه” طبقه‌بندی کرد. مسائل بنیادین شامل موضوعات اساسی و فلسفی هستند که در ارتباط با مبانی فقهی و فلسفی به بررسی اثرات هوش مصنوعی پرداخته می‌شود، در حالی که مسائل فناورانه به تولید ابزارهای کاربردی و تکنولوژیکی مربوط می‌شود که در زندگی روزمره انسان‌ها استفاده خواهند شد.

ترکیب هوش مصنوعی با علوم اسلامی: فقه و فلسفه

حجت‌الاسلام علیزاده به‌ویژه به ترکیب هوش مصنوعی با علوم اسلامی در دو حوزه فقه و فلسفه پرداخت. وی توضیح داد که می‌توان این دو حوزه را در قالب‌های مختلف ترکیب کرد. در یک ترکیب اضافی، مسئله هوش مصنوعی در کنار علم فقه یا فلسفه به‌طور مستقل قرار می‌گیرد، در حالی که در یک ترکیب اصلی، این دو علم به‌طور هم‌زمان به تولید ابزارها و دستیارهای هوشمند برای پژوهشگران، فقها و سایر متخصصین حوزه‌های علمی می‌پردازند.

تولید ابزارهای هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف

یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح‌شده در سخنرانی، تولید ابزارها و دستیارهای هوش مصنوعی برای استفاده در حوزه‌های مختلف علمی مانند فقه، اقتصاد، قضات و حتی دانش‌آموزان بود. علیزاده با اشاره به فعالیت‌های حوزه علمیه خراسان در این زمینه، گفت که در این مدت پروژه‌هایی در راستای ایجاد دستیارهای هوشمند برای پژوهشگران و متخصصان این حوزه‌ها به نتیجه رسیده است. او از پروژه‌ای که در زمینه کشف تناقضات قوانین توسط هوش مصنوعی در مجلس شورای اسلامی در حال اجرا است، یاد کرد و بیان داشت که این پروژه به سرعت و دقت بالای هوش مصنوعی در کشف تناقضات قوانین توجه دارد.

دغدغه‌های اخلاقی و فرهنگی در ارتباط با هوش مصنوعی

حجت‌الاسلام علیزاده در بخشی از سخنان خود به نگرانی‌های فرهنگی و اخلاقی در مواجهه با پیشرفت‌های سریع هوش مصنوعی اشاره کرد. وی به ویژه به تاثیرات مخرب فناوری‌های نوین بر فرهنگ و اخلاق عمومی اشاره کرد و ضرورت حفاظت از آثار مخرب این فناوری‌ها در فضای زیست محیطی و اجتماعی را مورد تاکید قرار داد. علیزاده همچنین به استفاده‌های سو از هوش مصنوعی در تسلط بر جوامع مسلمان اشاره کرد و به ضرورت جلوگیری از آن در راستای حفظ حاکمیت اسلامی تاکید کرد.

توصیه‌ها و چشم‌انداز آینده

در پایان سخنرانی، حجت‌الاسلام علیزاده برخی از توصیه‌های خود را برای توسعه تحقیقات و پژوهش‌ها در زمینه هوش مصنوعی و علوم اسلامی مطرح کرد. وی به لزوم توجه بیشتر به تولید ابزارهای هوش مصنوعی و گسترش تحقیقات در این حوزه به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران اشاره کرد و گفت که جهان اسلام باید در زمینه تولید دستیارهای هوش مصنوعی پیشتاز باشد تا از آن برای ارتقاء وضعیت علمی و پژوهشی خود بهره‌برداری کند.

خبر های قبلی و بعدی