امام علی بن ابی‌طالب (ع)، نخستین امام شیعیان و دومین شخصیت بزرگ اسلام پس از پیامبر اکرم (ص)، دارای اوصاف و جایگاه معنوی والا و ویژه‌ای است. او نه تنها به عنوان برادر و پسرعموی پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص)، شناخته می‌شود، بلکه تربیت‌یافته رسول اکرم (ص) است، چنان‌که پیامبر اکرم (ص) فرمود: «أنا أديب الله وعلي أديبي». همچنین، او جانشین به حق و وصی منصوص حضرت محمد (ص) از سوی خداوند متعال، همسر دخت نبی، بانوی معصوم زنان دو عالم، حضرت فاطمه الزهرا (س)، و پدر امامان معصوم، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) می‌باشد. حضرت علی (ع) به عنوان فرمانده شجاع سپاه نبی اکرم (ص) در تاریخ صدر اسلام نقش بسزایی داشت و فردی عالم و عارف بود که در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و علمی ایفای نقش کرد.
از ویژگی‌های برجسته حضرت علی (ع) تولد و شهادت او در خانه خدا به عنوان یکی از حوادث مهم تاریخ اسلام است. زمان ضربت خوردن او نیز در نخستین شب قدر شب نوزدهم ماه رمضان و شهادتش مصادف با دومین شب قدر می‌باشد. او در شب نوزدهم به دست ابن ملجم، یکی از خوارج طرد شده از رحمت الهی، مورد حمله قرار گرفت و به شدت مجروح شد. این واقعه نه تنها نشان‌دهنده دشمنی با ولایت و رهبری اسلامی است، بلکه مظلومیت و ایثارگری امام علی (ع) در راه حق و عدالت را نیز به تصویر می‌کشد.
امام علی (ع) در طول زندگی‌اش همواره در پی تحقق اصول انسانی و اسلامی بود و با وجود تمامی مشکلات، هرگز از مسیر حق منحرف نشد.
شب قدر، شب با برکت و سرنوشت‌ساز است ، شب نزول قرآن کریم است که خداوند آن را بر هزار شب برتری داده است. ارتباط شهادت این مرد بزرگ الهی با شب قدر نیز قابل تأمل است؛ طبق روایات اسلامی، شب قدر شب تقدیر سرنوشت‌هاست . در این شب، مقدرات انسان‌ها برای سال آینده رقم می‌خورد. شهادت امام علی (ع) در این شب می‌تواند نمادی از تقدیر الهی باشد که نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه والای ایشان در نزد خداوند است.
شهادت امام علی (ع) به عنوان یک واقعه تاریخی نه تنها در زندگی مسلمانان تأثیرگذار بوده، بلکه درس‌هایی از ایثار، فداکاری و پایبندی به اصول انسانی را به همراه دارد. او با شهادتش نشان داد که در راه حق هیچ‌گاه نباید از مبارزه دست کشید و حتی اگر جان خود را فدای آن کنیم، ارزشمند است. این پیام همواره باید مورد توجه مسلمانان قرار گیرد تا در زندگی فردی و اجتماعی خود از آموزه‌های ایشان بهره‌مند شوند.
در نهایت، می‌توان گفت که جایگاه امام علی (ع) در تاریخ اسلام فراتر از یک شخصیت مذهبی است. او نماد عدالت، صداقت و فداکاری است و شهادتش در شب قدر یادآور اهمیت این ویژگی‌ها در زندگی انسان‌هاست. این ارتباط عمیق بین شهادت امام علی (ع) و شب قدر می‌تواند الهام‌بخش مسلمانان برای پیروی از سیره ایشان باشد و آنان را به تفکر درباره سرنوشت خود و تلاش برای رسیدن به اهداف عالی انسانی ترغیب کند.
