حجت‌الاسلام والمسلمین مقامی تأکید کرد: مبلغان باید معارف قرآن را با زبانی روشن و متناسب با نیازهای جهان امروز تبیین کنند تا پیام جهانی قرآن برای همه انسان‌ها قابل درک و اثرگذار باشد.
به گزارش روابط عمومی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مقامی، رئیس مؤسسه تدبر در قرآن و سیره در آغاز کارگاه «تدبر در قرآن کریم» ویژه مبلغان جامعه‌المصطفی‌العالمیه، با بیان اینکه قرآن کریم کتابی تمدن‌ساز است و آمده تا حیات دنیوی و اخروی انسان را سامان دهد، گفت: خداوند متعال قرآن را برای هدایت تمام بشریت نازل کرده است و اختصاصی به مسلمانان و شیعیان ندارد، بلکه «هدیً للناس» است و همه انسان‌ها را به مسیر حقیقت دعوت می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقامی با اشاره به جایگاه تمدنی قرآن کریم اظهار داشت: قرآن صرفاً کتابی عبادی یا اخلاقی نیست، بلکه منظومه‌ای جامع از اصول و راهبردهای حیات انسانی است که برای سامان‌دهی ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی زندگی بشر در چارچوب الهی و برای هدایت همه بشریت، نه صرفاً امت اسلامی، نازل شده است.
وی خاطر نشان کرد: پیامبران الهی نیز در مسیر تحقق این رسالت عظیم، مأمور هدایت انسان‌ها بر پایه کتاب‌های آسمانی بوده‌اند و پیامبر اسلام(ص) همچون قرآن کریم، پیام‌آور هدایت جهانی است..
رئیس مؤسسه تدبر در قرآن و سیره افزود: در آیات متعددی از قرآن کریم، رسالت جهانی پیامبران مورد تأکید قرار گرفته است، چنان که درباره حضرت ابراهیم(ع) می‌فرماید: «إنی جاعلک للناس إماماً»، یعنی پیشوایی الهی منحصر به قوم خاصی نیست، بلکه هدایت‌گر همه انسان‌هاست. از همین رو، قرآن کریم نیز برای همه مردم نازل شده است تا مسیر عبودیت و بندگی الهی را به آنان بیاموزد.
تدبر در قرآن؛ وظیفه‌ای عمومی برای همه انسان‌ها
وی با بیان اینکه تدبر در آیات الهی تنها وظیفه عالمان و مفسران نیست، بلکه تکلیفی عمومی برای همه اقشار جامعه است، گفت: در قرآن آمده است «أفلا یتدبرون القرآن»، و این تعبیر در مقام توبیخ است، نه توصیه مستحب؛ یعنی ترک تدبر، نوعی غفلت و کوتاهی از یک وظیفه الهی است. همه انسان‌ها، اعم از عالم و عامی، موظف‌اند در آیات الهی بیندیشند و از پیام‌های هدایت‌بخش آن در زندگی فردی و اجتماعی بهره ببرند.
وی با اشاره به سخن امیرالمؤمنین(ع) مبنی بر اینکه «لا خیر فی قراءة لیس فیها تدبر»، خاطرنشان کرد: قرائتی که بدون تدبر و فهم عمیق باشد، ارزشی ندارد. بسیاری از مسلمانان صدر اسلام، حافظ قرآن بودند اما چون اهل تدبر نبودند، از هدایت واقعی آن بهره‌ای نبردند. همین آسیب در دوران معاصر نیز قابل مشاهده است؛ گاهی قرائت و حفظ قرآن زیاد است اما عمق معرفتی و تأمل در معانی آن کم‌رنگ شده است.
تدبر، زمینه‌ساز معرفت به ولایت و حقیقت دین
حجت‌الاسلام والمسلمین مقامی با استناد به حدیثی از امام صادق(ع) گفت: «اگر شیعیان ما اهل تدبر در قرآن بودند، در برتری و حقانیت ما شک نمی‌کردند.» این روایت نشان می‌دهد که تدبر، انسان را به عمق معارف الهی و شناخت درست از ولایت و حقیقت دین رهنمون می‌سازد؛ از این رو، بی‌تدبری در قرآن، ریشه بسیاری از انحراف‌ها و شک‌ها در ایمان است.
رئیس مؤسسه تدبر در قرآن و سیره با اشاره به دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی در باب تدبر بیان کرد: حضرت آیت الله خامنه ای از سال‌های پیش از پیروزی انقلاب تا امروز، در بیش از صد سخنرانی و گفتار خود، بر ضرورت تدبر در آیات الهی تأکید کرده‌اند. بخش مهمی از بیانات ایشان در این زمینه در کتابی مستقل گردآوری شده است. رهبر انقلاب معتقدند که تدبر در قرآن، مقدمه تحول در اندیشه اسلامی و بازسازی تمدن نوین اسلامی است.
وی ادامه داد: یکی از نکات مهمی که رهبر انقلاب بارها یادآور شده‌اند این است که «قرآن را باید خواند تا فهمید و فهمید تا عمل کرد». تدبر، همان حلقه میانی میان قرائت و عمل است که جامعه قرآنی را از سطح شعار به مرحله تمدن‌سازی می‌رساند.
حجت الاسلام و المسلمین مقامی با اشاره به ایام فاطمیه و خطبه معروف حضرت زهرا(س) گفت: حضرت در خطبه فدکیه می‌فرمایند: «معاشر المسلمین، افلا تتدبرون القرآن؟»؛ یعنی چرا در قرآن تدبر نمی‌کنید؟ این بیان نشان می‌دهد که تدبر در قرآن از نخستین دغدغه‌های اهل‌بیت(ع) بوده است. در واقع، قرآن و عترت دو بال هدایت‌اند که یکی بدون دیگری راهگشا نیست.
ضرورت گسترش آموزش تدبر در قرآن در میان مبلغان
رئیس مؤسسه تدبر در قرآن و سیره در ادامه به تبیین اهداف کارگاه پرداخت و گفت: این نشست، مقدمه‌ای است برای برگزاری دوره‌های تخصصی تدبر در قرآن کریم در سطح مبلغان بین‌المللی جامعه‌المصطفی. در این کارگاه نیم‌روزه، مباحث نظری و کاربردی تدبر با حضور اساتید برجسته، از جمله استاد الهی خراسانی، بررسی می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند برای شرکت در دوره‌های آموزشی بعدی، به‌صورت حضوری یا مجازی ثبت‌نام کنند.
وی افزود: پس از دوره عمومی، دوره تربیت معلم و مربی تدبر در قرآن نیز برگزار خواهد شد تا مبلغان توانایی آموزش و ترویج تدبر در جوامع مختلف را پیدا کنند. این برنامه در چارچوب طرح ملی تدبر در قرآن کریم، زیر نظر شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جامعه‌المصطفی‌العالمیه برگزار می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به ضرورت ترویج فهم قرآنی در سطح بین‌الملل گفت: همان‌گونه که قرآن کتاب هدایت برای همه انسان‌هاست، مبلغان نیز باید پیام آن را با زبانی روشن و منطقی برای جهان امروز تبیین کنند؛ امروز دشمنان اسلام با تحریف و تبلیغات منفی، چهره قرآن را وارونه نشان می‌دهند؛ در حالی‌که تدبر و تفسیر صحیح، می‌تواند این انحرافات را اصلاح کرده و چهره واقعی اسلام را معرفی کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقامی با اشاره به نامه تاریخی رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی خاطرنشان کرد: حضرت آیت الله خامنه ای در آن نامه تأکید کردند که برای شناخت اسلام، مستقیم به قرآن و سیره پیامبر(ص) مراجعه کنید، نه به تفاسیر رسانه‌ای و مغرضانه. این سخن در واقع دعوتی است به تدبر بی‌واسطه در آیات قرآن و فهم حقیقت اسلام از منبع اصیل آن است .
وی ابراز امیدواری کرد: با استمرار برگزاری این گونه نشست‌ها و دوره‌ها، زمینه فهم عمیق قرآن در میان مبلغان و عموم مردم بیش از پیش فراهم شود و جامعه اسلامی بتواند با الهام از آیات الهی، گامی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی بردارد.
