Al-Mustafa International University
سه‌شنبه | 23 | بهمن | 1403

ویژگی‌های عبد صالح

دکتر هژبری

به گزارش روابط عمومی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان، به مناسبت سالروز میلاد حضرت عباس(ع)، سرکار خانم دکتر هژبری استاد و پژوهشگر جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان یادداشتی را منتشر کرده‌اند که در ادامه تقدیم می‌گردد:

در زیارت‌نامه حضرت اباالفضل العباس (ع) می‌خوانیم: «السَّلامُ عَلَیکَ أیُّهَا العَبدُ الصّالِحُ المُطیعُ لِلَّهِ و لِرَسُولِهِ…»؛ لقبی شایسته برای آن حضرت، عبد صالح است.

در قرآن کریم، صالحان جایگاه ویژه‌ای دارند و امتیازات فراوانی برای آنان ذکر شده است:

  1. مؤمنان صالح، همراه با حضرت حق و جبرائیل، یاور پیامبر اکرم (ص) هستند:
    «…. فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِیلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ» (تحریم/۴)؛ همانا خداوند، جبرئیل و مؤمنان صالح یاور پیامبر (ص) هستند.
  2. بندگان صالح، وارثان زمین خواهند بود:
    «… أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ» (انبیاء/۱۰۵)؛ همانا زمین را بندگان صالح من به ارث می‌برند.
  3. صالحان، همراه با پیامبران، شهیدان و صدیقان، مشمول نعمت‌های ویژهٔ الهی هستند:
    «مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ ۚ وَحَسُنَ أُولَٰئِکَ رَفِیقًا» (نساء/۶۹).
  4. خداوند متعال، سرپرستی صالحان را بر عهده می‌گیرد:
    «إِنَّ وَلِیِّیَ اللَّهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکِتَابَ ۖ وَهُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحِینَ» (اعراف/۱۹۶)؛ همانا ولیّ من، خداوندی است که کتاب را نازل کرد و او صالحان را سرپرستی می‌کند.
  5. پیوستن به صالحان و در زمرهٔ آنان قرار گرفتن، آرزوی بزرگ انبیای الهی بوده است، از جمله:
    • حضرت یوسف (ع):
      «تَوَفَّنِی مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ» (یوسف/۱۰۱)؛ مرا مسلمان بمیران و به صالحان ملحق کن.
    • حضرت ابراهیم (ع):
      «رَبِّ هَبْ لِی حُکْمًا وَأَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ» (شعراء/۸۳)؛ پروردگارا، به من حکمت ببخش و مرا به صالحان ملحق کن.
    • حضرت سلیمان (ع):
      «وَأَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ»؛ و به رحمتت مرا در زمرهٔ بندگان صالحت درآور.
  6. صالحان، مشمول رحمت خاص الهی هستند:
    «وَأَدْخَلْنَاهُمْ فِی رَحْمَتِنَا ۖ إِنَّهُمْ مِنَ الصَّالِحِینَ» (انبیاء/۸۶)؛ و آنان را در رحمت ویژهٔ خود داخل کردیم، چرا که آنان از صالحان بودند.

با استناد به این آیات، حضرت اباالفضل العباس (ع) تمامی امتیازات فوق را دارا هستند. او هم یاور خداوند است، هم وارث زمین، هم همراه پیامبران، صدیقان و شهدا که مشمول نعمت‌های ویژهٔ الهی‌اند، و هم تحت ولایت و سرپرستی خداوند قرار دارد.

دو ویژگی برجستهٔ حضرت عباس (ع) در کلام رهبر معظم انقلاب

در زیارات و سخنان ائمه (ع) دربارهٔ حضرت عباس (ع)، دو ویژگی برجسته مورد تأکید قرار گرفته است: بصیرت و وفاداری.

بصیرت حضرت اباالفضل (ع)

تمامی یاران امام حسین (ع) دارای بصیرت بودند، اما حضرت عباس (ع) بیش از دیگران این بصیرت را آشکار ساخت. در روز تاسوعا، هنگامی که فرصتی برای نجات از بلا برای او پیش آمد و دشمنان پیشنهاد تسلیم و امان‌نامه دادند، برخورد جوانمردانه‌ای کرد که دشمن را پشیمان ساخت و فرمود: «من از حسین (ع) جدا شوم؟ وای بر شما! نفرین بر شما و امان‌نامه‌تان!»

نمونهٔ دیگر بصیرت او، هدایت سه برادرش به میدان نبرد پیش از خود بود. او که فرزند بزرگ‌تر بود، سه برادرش—جعفر، عبدالله و عثمان—را به میدان فرستاد تا در راه امام حسین (ع) جان‌فشانی کنند. کسی که برادرانش را در برابر دیدگان خود برای امامش قربانی کند و به فکر مادر داغدار و سرپرستی فرزندان خردسال خود نباشد، بی‌تردید صاحب بصیرتی والا است.

وفاداری حضرت عباس (ع)

نمونهٔ بارز وفاداری آن حضرت، ماجرای ورود به شریعهٔ فرات و امتناع از نوشیدن آب است. در منابع معتبر آمده است که امام حسین (ع) به همراه حضرت عباس (ع) برای آوردن آب به سوی شریعهٔ فرات رفتند. آنان پشت به پشت هم با سپاه دشمن جنگیدند، اما در میانهٔ نبرد، دشمن میان آن دو فاصله انداخت.

حضرت عباس (ع) زودتر به فرات رسید، اما هنگامی که آب را برداشت، به یاد فریادهای «العطش» دختران و کودکان افتاد، به یاد گریه‌های عطشناک حضرت علی‌اصغر (ع)، و آب را بر زمین ریخت. سپس نبرد ادامه یافت تا آنکه امام حسین (ع) صدای فریاد برادرش را از میان سپاه دشمن شنید که می‌گفت:

«یَا أَخَاهُ أَدْرِکْ أَخَاکَ!» (برادرم! برادرت را دریاب!)

خبر های قبلی و بعدی